C# da Output nima ?

Output — bu dastur yordamida foydalanuvchiga ma'lumotni ko'rsatish jarayoni. C# da output odatda konsol (terminal) oynasida ko'rsatiladi. Konsol — bu matn asosidagi interfeys bo'lib, unda dastur natijalari matn shaklida chiqadi. Output qilish uchun C# da asosan Console.WriteLine() va Console.Write() metodlari ishlatiladi.

1) Console.WriteLine()

Bu metod konsolga matn yoki ma'lumotni chiqaradi va har bir chiqishdan keyin yangi qator (enter) qo'shadi.

Misol

using System;

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        Console.WriteLine("Salom, dunyo!");
    }
}

Tushuntirish

• using System; — Console klassi System nomli kutubxonada joylashgan. Shu sababli dastur boshida ushbu kutubxonani ulash kerak.

• Console.WriteLine("Salom, dunyo!"); — Bu kod konsolga "Salom, dunyo!" matnini chiqaradi va keyin yangi qatorga o'tadi.

• Natija

  Salom, dunyo!

Yana bir misol

using System;

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        Console.WriteLine("Birinchi qator");
        Console.WriteLine("Ikkinchi qator");
    }
}

Natija

Birinchi qator
Ikkinchi qator

Har bir Console.WriteLine() yangi qator yaratadi.

2) Console.Write()

Bu metod ham konsolga matn chiqaradi, lekin Console.WriteLine() dan farqli o'laroq, undan keyin yangi qator qo'shilmaydi. Matnlar bir qatorda davom etadi.

Misol

using System;

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        Console.Write("Salom ");
        Console.Write("dunyo!");
    }
}

Natija

Salom dunyo!

Tushuntirish

• Console.Write("Salom "); — "Salom" so'zini chiqaradi va kursor bir xil qatorda qoladi.

• Console.Write("dunyo!"); — "dunyo!" so'zini oldingi matn yoniga yozadi.

• Natijada ikkala matn bitta qatorda chiqadi.

3) O'zgaruvchilarni chiqarish

C# da o'zgaruvchilarni (masalan, sonlar, matnlar) ekranga chiqarish uchun Console.WriteLine() ichida ulardan foydalanish mumkin.

Misol:

using System;

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        string ism = "Ali";
        int yosh = 20;
        Console.WriteLine("Ism: " + ism + ", Yosh: " + yosh);
    }
}

Natija

Ism: Ali, Yosh: 20

Tushuntirish

• string ism = "Ali"; — ism degan o'zgaruvchi yaratib, unga "Ali" matnini saqlaymiz.

• int yosh = 20; — yosh degan o'zgaruvchi yaratib, unga 20 sonini saqlaymiz.

• Console.WriteLine("Ism: " + ism + ", Yosh: " + yosh); — Matn va o'zgaruvchilarni birlashtirib chiqaradi. + operatori matnlarni birlashtirish uchun ishlatiladi.

4) String formatlash (String Interpolation)

O'zgaruvchilarni chiqarishning yanada qulay usuli — string interpolation ($ belgisi yordamida). Bu usulda o'zgaruvchilar to'g'ridan-to'g'ri matn ichiga joylashtiriladi.

Misol:

using System;

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        string ism = "Ali";
        int yosh = 20;
        Console.WriteLine($"Ism: {ism}, Yosh: {yosh}");
    }
}

Natija

Ism: Ali, Yosh: 20

Tushuntirish:

• $ belgisi matn ichida {} yordamida o'zgaruvchilarni to'g'ridan-to'g'ri ishlatish imkonini beradi.

• {ism} va {yosh} o'zgaruvchilarning qiymatlarini matn ichiga joylaydi.

• Bu usul kodni osonroq va tushunarli qiladi.

5) Formatlash uchun boshqa usul: String.Format

Agar string interpolation ishlatishni istamasangiz, String.Format metodidan foydalanishingiz mumkin.

Misol

using System;

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        string ism = "Ali";
        int yosh = 20;
        Console.WriteLine("Ism: {0}, Yosh: {1}", ism, yosh);
    }
}

Natija

Ism: Ali, Yosh: 20

Tushuntirish

• {0} va {1} — o'zgaruvchilar o'rnini belgilaydi. {0} birinchi o'zgaruvchiga (ism), {1} ikkinchi o'zgaruvchiga (yosh) mos keladi.

• Bu usul eskiroq, lekin hali ham ishlatiladi.

6) Sonlarni formatlash

Agar sonlarni chiqarishda maxsus format (masalan, o'nlik sonlar uchun kasr qismini cheklash) kerak bo'lsa, string interpolation yoki ToString() metodidan foydalaniladi.

Misol

using System;

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        double son = 123.45678;
        Console.WriteLine($"Son: {son:F2}"); // Faqat 2 ta kasr qismini chiqaradi
    }
}

Natija

Son: 123.46

Tushuntirish

• :F2 — sonning kasr qismida faqat 2 ta raqam ko'rsatilishini bildiradi.

• Shu kabi boshqa formatlar ham mavjud, masalan:

  • :C — pul formatida (valyuta).

  • :N — minglik ajratgich bilan.

7) Konsolni tozalash va ranglar

• Konsolni tozalash - Console.Clear() metodi konsol ekranini tozalaydi.

  Console.Clear();
  Console.WriteLine("Yangi toza ekran!");

• Matn rangini o'zgartirish - Console.ForegroundColor yordamida matn rangini o'zgartirish mumkin.

  Console.ForegroundColor = ConsoleColor.Green;
  Console.WriteLine("Yashil matn!");
  Console.ResetColor(); // Rangni asliga qaytaradi

Natija

Yashil matn! (yashil rangda)

8) Foydalanuvchidan ma'lumot olish va chiqarish

Foydalanuvchidan ma'lumot olish uchun Console.ReadLine() ishlatiladi, keyin uni ekranga chiqarish mumkin.

Misol

using System;

class Program
{
    static void Main(string[] args)
    {
        Console.Write("Ismingizni kiriting: ");
        string ism = Console.ReadLine();
        Console.WriteLine($"Salom, {ism}!");
    }
}

Natija

Ismingizni kiriting: Ali
Salom, Ali!

Tushuntirish:

• Console.Write() — foydalanuvchidan ma'lumot so'raydi.

• Console.ReadLine() — foydalanuvchi kiritgan matnni o'qib, o'zgaruvchiga saqlaydi.

• Keyin bu ma'lumot Console.WriteLine() yordamida chiqariladi.

Yodda tuting !

• Output uchun asosiy metodlar: Console.WriteLine() (yangi qator bilan) va Console.Write() (yangi qatorsiz).

• O'zgaruvchilarni chiqarish uchun + operatori, string interpolation ($) yoki String.Format ishlatiladi.

• Sonlarni formatlash uchun :F2, :C kabi formatlar qo'llaniladi.

• Konsol ekranini boshqarish uchun Console.Clear() va Console.ForegroundColor kabi metodlar mavjud.

• Foydalanuvchi kiritgan ma'lumotni Console.ReadLine() bilan o'qib, output sifatida ishlatish mumkin.